Oryantasyon Hizmetleri

ORYANTASYON HİZMETLERİ

        Psikolojik Danışma ve Rehberlikte alıştırma-oryantasyon hizmetleri öğrencilere okulu ve okulda bulunan olanakları tanıtmak amacı ile düzenlenen çalışmaları kapsar. Öğrencilere okulu ve okulda bulunan olanakları hatta yakın çevreyi tanıtmak, okul yöneticileri başta olmak üzere okuldaki tüm personeli ilgilendiren bir sorumluluktur.

      Yapılan araştırmalar, okulda ve yakın çevrede kendilerine açık bulunan her çeşit fırsat ve olanaklardan yaralanan öğrencilerin daha başarılı oldukları doğrulanmıştır. Bu bakımdan her okulda oryantasyon ve araştırma hizmetlerine önem vermek gerekir.

      Okulun kısa bir tarihçesi ve gelişimi, öğretmen ve öğrenci durumu, uygulanan program türleri hakkında bilgi verme: Genellikle bu tür bilgiler okulun açıldığı ilk gündeki kısa bir açılış konuşmasında okul müdürü ve okul müdür yardımcısı tarafından verilebilir.

      Okulun fiziksel durumu hakkında bilgi verme: Okuldaki derslikler, kütüphane, spor salonu, yemek salonu-kantin, öğrencilerin yaralanabilecekleri açık alanlar, müdür ve müdür yardımcılarının odaları, öğretmenler odası, rehberlik ve psikolojik danışma servisi vs. birimlerin tanıtımı bu grupta yer alır. Sınıf rehber öğretmenleri, sorumlu oldukları öğrenci gurubuna sınıfta bu birimler hakkında bilgi verdikten sonra onlarla birlikte bu birimleri gezerek tanıtımlara devam edebilir. Okul içinde yapılacak kısa bir gezi, öğrencilerin birimleri nerede oldukları, birimlerde görevlilerin kim olduğu ve bunlardan nasıl yararlanacakları konusunda doğrudan bilgi almalarını sağlamaktadır.

Okulun eğitim programı hakkında bilgi verme: Sınıf rehber öğretmenleri okulun amacı ve uygulanan programın niteliği, okulda yürütülen eğitim programının türleri alanlar, zorunlu doğrultusunda öğrenciler kendilerine bir eğitsel plan hazırlarlar. Okulun eğitsel olanakları tanıtılırken öğrencilerden çok sayıda soru gelebilir ve sorular genelde öğrencilerin amaçlarını okulun olanakları çerçevesinde gerçekleştirilmesiyle ilgili olur. Öğretmen bu durumda hassas davranmalı, konuyla ilgili eksik bilgi bırakmamalı ve öğrencileri sınırlı bilgi ile yönlendirmekten kaçınmalıdır.

Ders dışı etkinlikler hakkında bilgi verme: Okulda etkinlik gösteren eğitsel kollar ve uğraş alanları, okula bağlı kuruluşlar, spor etkinlikleri, okul gazetesi, okul içi ve okullar arsı yarışmalar, müzik-tiyatro grubu gibi konular bu gurupta yer alır. Öğrenciler bu olanaklar kurallar olduğu gibi ayrıca her okulda öğrencilerin uymaları beklenen okulun kendine ait kuralları vardır. Öğrencilerin okula giriş çıkış saatleri, okulun birimlerinin ve araç-gereçlerinin kullanılmasındaki kurallar, başarının değerlendirilmesi, ders ve sınıf geçme ile ilgili yönetmelikler, gibi konularda bilgi vermek öğrencinin istenmeyen davranışını azaltır.

Okuldaki psikolojik danışma ve rehberlik hizmetlerinin tanıtılması: Okullarda sunulan rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri hakkındaki bilgiler okuldaki psikolojik danışman tarafından verilirse daha yararlı olur. Hem hizmetleri kapsamlı olarak tanıtmak hem de öğrencileri bu hizmetlerden yaralanmaya istekli olmalarını sağlamak açısından psikolojik danışmanın sınıflara girerek bilgileri sunması gerekir. Böyle bir yaklaşım öğrencilerde psikolojik danışmana aşinalığı-tanıdıklığı sağlayacağı gibi psikolojik danışmanın kolay ulaşılabilir bir kişi olduğu algısının oluşmasına da katkıda bulunacaktır.

Okul çevresi hakkında bilgi: Öğrencilerin gereksinimlerinin bir kısmı okulun çevresindeki birimlerden karşılanabilecek gereksinimlerdir. Okulun yakın çevresindeki beslenme, barınma ve alışveriş olanakları, yaralanabilecekleri okullar ve diğer kurumlar, sağlık, spor ve kültürel merkezler, dinlenme, ulaşım olanakları ve yakın çevreden yararlanırken dikkat edilecek önemli noktalar ve varsa bazı tehlikeler hakkında öğrencilere bilgiler vermek yararlıdır. Okula ve yeni durumlara alıştırma hizmetlerine okulun ilk sınıfındakiler olmak üzere sınıf rehber öğretmenleri vermektedir. Sınıf rehber öğretmenlerinin, bu hizmetlerin planlanışı ve yerine getirilişinde rehber öğretmenden yaralanmaları gerekmektedir. Oryantasyon hizmetleri öğrencilerin okula uyumunu kolaylaştırdığı gibi okulun hizmetlerinden yüksek düzeyde yarar sağlanmasını ve problemle karşılaşılmasını önler. Yeni duruma-ortama alıştırma hizmetlerini uyum sağlayıcı ve koruyucu işlevinin olduğu söylenebilir. Bu hizmetlerin bir kısmına eski öğrenciler de gereksinim duyabilir. Hizmetler daha çok toplu biçimde ve bilgi verme şeklinde sunulur. Genellikle eğitim-öğretim yılının başladığı ilk günlerde bu hizmetler verilir. Fakat öğretim-eğitim yılı başladıktan sonra olabilecek herhangi bir gelişme ya da değişiklik hiç vakit geçirilmeden öğrencilere duyurulmalıdır. Okula yeni kayıt yaptıran öğrencilerin bu tür hizmetlere daha çok gereksinimi vardır. Bu hizmetlerin bir kısmına eski öğrenciler de gereksinim duyabilir. Hizmetlerin bir kısmı da velilere yönelik olabilir. Alıştırma-oryantasyon hizmetleri günümüzde, çoğu zaman psikolojik danışma ve rehberlik hizmetleri içinde inceleme konusu yapamaz. Ancak ülkemizde durum biraz farklıdır. Okullarımızda gerek okul yönetimi gerekse psikolojik danışma ve rehberlik örgütü tarafından bu tür tanıtma hizmetleri önemle ele alınmaktadır. Böyle bir uygulama henüz gelenek durumuna getirilmemiştir. Öğrencilerin gelişimine yaptığı katkının öneminden dolayı, işbirliği içinde sürdürülse bile, okullarda alıştırma-oryantasyon hizmetlerine şimdilik psikolojik danışma ve rehberlik hizmetleri içinde ele almak böylece bu hizmetlerin tüm okullarda benimsenerek yaygınlaşmasına çaba göstermek daha uygun bir yol olacaktır. Her okul düzeyi için geçerli olmak üzere, okulu ve yakın çevreyi, okulda ve yakın çevrede bulunan olanakları iyi tanıyan ve bunları kullanan öğrencilerin daha üstün bir gelişme gösterdikleri anlaşılmıştır.